Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Τετάρτη, Ιανουαρίου 21, 2015

Μοιρολόι του Δαβάκη





Το παρακάτω μοιρολόι το είπε η θεία του η Ζωγράφαινα αδελφή του πατέρα του.
(από την εφημερίδα Αδούλωτη Μάνη Αρ. φύλλου 14)
 
Ο Κώστας Δαβάκης μέ "τά άξια παλικάρια"του λίγο πρίν τήν 28η Οκτωβρίου,κοντά στό Επταχώρι ,ετοιμάζεται νά σύρει πρώτος τό χορό μέ τό μαντήλι στό χέρι.Πρώτος καί στό ύψωμα τού Προφήτη Ηλία,στίς 2 Νοεμβρίου τού 1940...

Σαν Σημερα Απεβιωσεν Αν/ρχης Κωνσταντινος Δαβακης 21/01/1943










ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ

Κωνσταντίνος Δαβάκης. Ένας θρύλος. Που περνάει αθόρυβα στη λησμονιά. Ένας χιλιοτραγουδισμένος ήρωας, καταξιωμένος στη συνείδηση των Πανελλήνων, που έκανε πράξη το ΟΧΙ στα βουνά της Ηπείρου, ακούγεται κάθε χρόνο όλο και λιγότερο στις εορταστικές εκδηλώσεις της Ελλάδος και εδώ στη Μάνη καθόλου πια και το λέω με πίκρα ίσως γιατί είχε την ατυχία να είναι Μανιάτης.
Αυτός ήταν ο αετός της Πίνδου. Ο πατριώτης-ήρωας, συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Δαβάκης, που όπως έλεγε ένα μοιρολόι στο θάνατό του:

«Κάστρο έγινες θρυλικό και σύμβολο ηρωικό
κι έδωκες δόξα και τιμή στη Μάνη την ιστορική...»

ίσως γι' αυτό η Μάνη -που τελευταία, όπως έλεγε κάποιος, έχει πολύ μεγάλη αγκαλιά και χωράει κάθε ξεπεσμένη φυλή της Γης- έχει πάψει βεβαίως να χωράει τους Μανιάτες. Και θα συμπληρώσω εγώ, ίσως γι' αυτό οι Μανιάτες απόγονοί του (γενικώς) δεν τον συγχώρεσαν τιμώντας τον με μια κακοφτιαγμένη προτομή μισού μέτρου, εγκαταλελειμμένη και παρατημένη στην άκρη του δρόμου, στη διασταύρωση για το χωριό Κεχριάνικα με τον Κούνο, σκεπασμένη από πινακίδες οδικών σημάτων. Εσχάτως δε η έσχατη ντροπή, κάποιοι συμπολίτες μας ασκήθηκαν στο σημάδι πάνω στην προτομή του ήρωα Κωνσταντίνου Δαβάκη και φέρει διαμπερή τραύματα σε διάφορα μέρη του προσώπου. Τα διαμπερή τραύματα αυτά δεν τα φέρει βέβαια η δόξα του Μανιάτη ήρωα, αλλά τα φέρει η δική μας λειψή παρουσία, το υπό διαπραγμάτευση φιλότιμό μας, οι τσαλαπατημένες αρετές μας.

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης ήταν συνταγματάρχης πεζικού, ήρωας του αλβανικού μετώπου το 1940. Γεννήθηκε στα Κεχριάνικα Λακωνίας το 1897 και πέθανε στην Αδριατική θάλασσα τον Ιανουάριο του 1943.

Σπουδές και δράση μέχρι το 1940
Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων (από την οποία αποφοίτησε ως Ανθυπολοχαγός πεζικού, την 1 Οκτωβρίου του 1916) αλλά και στην Ανωτάτη Σχολή Πολέμου της Αθήνας, και στο Παρίσι (γαλλική Σχολή Αρμάτων). Έλαβε μέρος στο Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου διακρίθηκε για την τόλμη και ανδρεία του στο Μακεδονικό Μέτωπο (μάχες Σκρα και Δοϊράνης), όμως παράλληλα η υγεία του βλάφτηκε σοβαρά εκεί, από την επίδραση των ασφυξιογόνων αερίων. Το 1918 προβιβάστηκε σε λοχαγό επ’ ανδραγαθία. Έλαβε μέρος και στην Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου το 1921 διακρίθηκε στη μάχη των υψωμάτων του Αλπανός, και τιμήθηκε με το Χρυσούν Αριστείο Ανδρείας. Στο διάστημα μεταξύ 1922 και 1937 υπηρέτησε ως επιτελάρχης της 2ης μεραρχίας και του 1ου σώματος στρατού, φοίτησε και δίδαξε σε στρατιωτικές σχολές, και έγραψε διατριβές για την στρατιωτική ιστορία και την τακτική των τεθωρακισμένων. Το 1931 πήρε το βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Στις 30 Δεκεμβρίου του 1937 και μετά από μεγάλες αναρρωτικές άδειες, αποστρατεύθηκε για λόγους υγείας και τέθηκε σε πολεμική διαθεσιμότητα.

Η δράση του στην Πίνδο


Όταν, τον Αύγουστο του 1940, συντελέστηκε η μερική επιστράτευση, ο Δαβάκης ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και τοποθετήθηκε διοικητής του 51ου Συντάγματος Πεζικού και στην συνέχεια του Αποσπάσματος Πίνδου (αποτελούμενου από το 51ο ΣΠ υπό άλλον διοικητή και διάφορες μικρομονάδες) το οποίο είχε ως έδρα το Επταχώριο Πίνδου. Η διοίκηση των ελληνικών δυνάμεων ανατέθηκε στον Βασίλειο Βραχνό. Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, οπότε εκδηλώθηκε η Ιταλική εισβολή, ο Δαβάκης αντιμετώπισε την 3η Ιταλική Μεραρχία Αλπινιστών ΤΖΟΥΛΙΑ με ένα απόσπασμα 2.000 ανδρών, υπό τις εντολές και τις οδηγίες του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας. Η τακτική του σε ολόκληρη την έκταση της ζώνης ευθύνης του (35 χιλιόμετρα) ήταν αμυντική, και μάλιστα έκανε υποχρεωτικό ελιγμό, αναμένοντας ενισχύσεις. Την 1η Νοεμβρίου 1940, οπότε έφτασαν οι ενισχύσεις που περίμενε ο Δαβάκης, οι ελληνικές δυνάμεις έκαναν αντεπίθεση και κύκλωσαν τις ιταλικές, που αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Κατά την αντεπίθεση αυτή, και συγκεκριμένα την 6η ημέρα από την έναρξη των επιχειρήσεων, στον Προφήτη Ηλία Κάντσικου (μετέπειτα Δροσοπηγής), ο Δαβάκης τραυματίστηκε στο στήθος. "Στον αξιωματικό, που τον πλησίασε για να τον περιποιηθεί, πρόσταξε, μαζεύοντας όσες δυνάμεις τού 'μεναν ακόμα: "Άσε με εμένα, πες με πεθαμένο! Και κοίτα να μη σου πάρουν τις θέσεις! Τράβα!" Στη συνέχεια τον μετέφεραν αναίσθητο με το φορείο στο Επταπύργιο. Ο τραυματισμός προκάλεσε προβλήματα σε συσχετισμό με την παλαιά στηθική του νόσο. Έτσι χρειάστηκε να αποχωρήσει από το μέτωπο, όπου τον αντικατέστησε ο τότε ταγματάρχης Ι. Καραβίας.

Η νίκη του αποσπάσματος του Δαβάκη είχε αποφασιστική σημασία στην έκβαση του πολέμου. Μάλιστα θεωρήθηκε η πρώτη ήττα του άξονα. Η επιτυχία του Δαβάκη συνίσταται "στην άμεση διάγνωση ενός τακτικού λάθους, που έκανε ο Ιταλός μέραρχος να προχωρήσει γοργά προς τη Σαμαρίνα, χωρίς να καλύψει το πλευρό της φάλαγγάς του". Ο Δαβάκης το είδε αμέσως και από τη δεύτερη μέρα του σκληρού αγώνα ήταν σίγουρος ότι χάρη σ' αυτό το λάθος "θα μάντρωνε τους Ιταλούς".

Σύλληψη και θάνατος

Κατά την διάρκεια της μακρόχρονης νοσηλείας του Δαβάκη, οι πολεμικές επιχειρήσεις έληξαν και η χώρα βρέθηκε υπό κατοχή. Τον Δεκέμβριο του 1942, και ενώ ακόμα νοσηλευόταν στην Αθήνα, ο Δαβάκης συνελήφθη ως όμηρος από τις Ιταλικές αρχές κατοχής, μαζί με πολλούς διακεκριμένους αξιωματικούς, γιατί θεωρήθηκαν ύποπτοι αντιστασιακής δράσης. Οι συλληφθέντες επιβιβάστηκαν στην Πάτρα στο ατμόπλοιο Τσιτά ντι Τζένοβα (Πόλη της Γένοβα) για να μεταφερθούν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Το πλοίο αυτό τορπιλίστηκε από συμμαχικό υποβρύχιο και βυθίστηκε στα ανοιχτά των νότιων αλβανικών ακτών, με αποτέλεσμα να πνιγούν οι επιβαίνοντες στα νερά της Αδριατικής. (21 Ιανουάριοy 1943). Το πτώμα του Δαβάκη περισυνελέγη, αναγνωρίστηκε και ετάφη στον Αυλώνα. Μεταπολεμικά τα οστά του διακομίστηκαν και ενταφιάστηκαν στην Αθήνα.

Ιδέες και ευρύτερο έργο

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης υπήρξε από τους πρωτοπόρους της ιδέας της μηχανοκίνησης του πεζικού και της χρησιμοποίησης αρμάτων ως κύριου όπλου για την διάσπαση και καταδίωξη του εχθρού, καθώς πρόκρινε την ευελιξία των μηχανοκίνητων μονάδων έναντι της γραμμής οχυρών. Έγραψε αρκετά στρατιωτικά έργα, μεταξύ των οποίων και το βιβλίο «ο πόλεμος του μέλλοντος» (1939).

Χαρακτηρισμοί

Ο ανδριάντας του Δαβάκη στην πλατεία που φέρει το όνομά του στην Καλλιθέα.
Ο Σ. Μελάς έχει χαρακτηρίσει τον Κωνσταντίνο Δαβάκη ως "μοναδική σύνθεση προσόντων, που σπάνια πάνε μαζί: Σπουδαίος 'τρουπιέ' όπως λένε οι Γάλλοι, πολέμαρχος, καπετάνιος με καρδιά βουνό, αισιοδοξία τρελή, θάρρος απροσπέλαστο, διοικητής ασύγκριτος, χέρι δυνατό, θέληση αλύγιστη, αλλά και ιδιοφυία στρατηγική, κάτοχος του εδάφους όσο λίγοι διοικητές στρατευμάτων. Ακούραστος μελετητής και γνώστης βαθύτατος της τέχνης του πολέμου, πρωτεύων στις ξένες πολεμικές Ακαδημίες, δάσκαλος αξιωματικών σπάνιος, συγγραφεύς στρατιωτικός πρωτότυπος και πρωτοπόρος - ολόκληρη βιβλιοθήκη τα έργα του - μοναδικός ιχνηλάτης των 'τακτικών καταστάσεων', ξάστερος στην κρίση, ευφάνταστος και γοργότατος στη σύλληψη του σχεδίου κι εκτελεστής άμεσος, μεγάλος μαέστρος του ελιγμού, επίμονος και παράφορος στον αγώνα".

Απόδοση τιμών

Μετά τον θάνατό του η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε το αργυρό μετάλλιο της αυτοθυσίας, ενώ στον δήμο της Καλλιθέας υπάρχει πλατεία με το όνομά του, και μια προτομή του. Οδοί-προτομές και ανδριάντες του ήρωα υπάρχουν και στην Ήπειρο. Καλλιθέα Αττικής

Δευτέρα, Ιανουαρίου 19, 2015

ΣΠΑΝΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΚΟΜΙΔH ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ

ΕΠΑΝΑΚΟΜΙΔH ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ3




ΣΠΑΝΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΚΟΜΙΔH ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ


ΕΠΑΝΑΚΟΜΙΔH ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥΕΠΑΝΑΚΟΜΙΔH ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ1ΕΠΑΝΑΚΟΜΙΔH ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ2

epanakomidi02
epanakomidi01
i-m-patron.gr

«Χειμάρρα»: Ο Τιτανικός της Ελληνικής Ακτοπλοΐας

xeimara_o_titanikos-tis_ellhnikis_aktoploias_
Χειμάρρα , Νότιος Ευβοϊκός, 1947 : Τουλάχιστον 383 νεκροί
Υπήρξε το χειρότερο και πιο πολύνεκρο δυστύχημα στην ιστορία της χώρας μας. Απέπλευσε στις 8:30 το πρωί της 18ης Ιανουαρίου 1947, από τη Θεσσαλονίκη για τον Πειραιά, με 544 επιβάτες και 86 άνδρες πλήρωμα.

Στις 4:10 τα ξημερώματα της 19ης Ιανουαρίου έπλεε στο Νότιο Ευβοϊκό προσέκρουσε λόγω της πυκνής ομίχλης στις βραχονησίδες Βερδούγια, μεταξύ Νέων Στύρων και Αγίας Μαρίνας.
Η σφοδρή πρόσκρουση προκάλεσε εισροή υδάτων και σοβαρό πρόβλημα στο πηδάλιο του πλοίου, με αποτέλεσμα να παραμείνει ακυβέρνητο. Το πλήρωμα του Χειμάρρα δεν φρόντισε να διατηρήσει την τάξη κατά την εγκατάλειψη του σκάφους, που έγινε τελείως ανεξέλεγκτα.
Αν και το επιβατηγό βυθίστηκε μιάμιση ώρα αργότερα και σε απόσταση μόλις ενός μιλίου από την Αγία Μαρίνα, ο πανικός που επικράτησε κατά την εγκατάλειψη του πλοίου, το φοβερό ψύχος και τα ισχυρά θαλάσσια ρεύματα της περιοχής, είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 383 άνθρωποι. Ανάμεσά τους πολλά γυναικόπαιδα, πολιτικοί κρατούμενοι και χωροφύλακες συνοδοί.
Στη δίκη που ακολούθησε, ο δεύτερος πλοίαρχος Μπέρτολς, που ήταν βάρδια την ώρα του ναυαγίου, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 20 μηνών και ο πλοίαρχος Μπελέσης σε φυλάκιση 15 μηνών με αναστολή.
Υπάρχουν και άλλες εκδοχές για το ναυάγιο, όπως ότι προσέκρουσε σε μαγνητική θαλάσσια νάρκη ή ότι έγινε σαμποτάζ.

Σάββατο, Ιανουαρίου 10, 2015

Ὁ Ἅγιος Θεοδόσιος ὁ Κοινοβιάρχης




Μαζὶ μὲ τοὺς μάρτυρες τοῦ αἵματος, ἀπὸ τὸν πρῶτο καιρό, ἡ Ἐκκλησία τίμησε καὶ τοὺς μάρτυρες τῆς συνειδήσεως. Μάρτυρες τῆς συνειδήσεως ὀνομάζονται οἱ ὅσιοι μοναχοὶ καὶ οἱ ἀσκητὲς τῆς ἐρήμου. Ὑπάρχει μία διαφορὰ μεταξὺ τῶν μοναχῶν καὶ τῶν ἀσκητῶν. Μοναχοὶ εἶν’ ἐκεῖνοι ποὺ ζοῦν μαζὶ στὰ μεγάλα κοινοβιακὰ μοναστήρια καὶ ἀσκητὲς ἤ ἀναχωρητὲς εἶν’ ἐκεῖνοι ποὺ ζοῦν ξεμοναχιασμένοι σ’ ἐρημικὲς κι ἀπρόσιτες σπηλιές. Καὶ οἱ μοναχοὶ καὶ οἱ ἀσκητὲς εἶν’ ἐκεῖνοι, ποὺ ἀφῆκαν τὰ ἐγκόσμια κι ἀφιέρωσαν τὸν ἑαυτό τους γιὰ κάτι καλύτερο καὶ τελειότερο. Καὶ εἶν’ ἐκεῖνοι, γιὰ τοὺς ὁποίους γράφει ὁ Μέγας Βασίλειος ὅτι «ὑπέρτεροι τῶν ἀνθρωπίνων μέτρων ἐδείχθησαν», ξεπέρασαν τὰ συνηθισμένα ἀνθρώπινα μέτρα. Τέτοιος εἶναι ὁ ἅγιος Θεοδόσιος ὁ κοινοβιάρχης, τοῦ ὁποίου ἡ Ἐκκλησία σήμερα ἑορτάζει τὴ μνήμη.

Ὁ ἅγιος Θεοδόσιος γεννήθηκε τὸ 423 σὲ μία μικρὴ πόλη τῆς Καππαδοκίας ἀπὸ εὐσεβεῖς γονεῖς, ποὺ μὲ τὶς συμβουλὲς καὶ τὸ παράδειγμά τους δίδαξαν τὸ παιδὶ τους τὴ χριστιανικὴ ἀρετή. Ἀπὸ μικρὸς ἔδειξε ἰδιαίτερη κλίση στὰ ἐκκλησιαστικά, ὥστε καὶ χειροθετήθηκε ἀναγνώστης. Ὅταν ἔφτασε σὲ κάποια ἡλικία, ἄφησε τὴν πατρίδα, τοὺς γονεῖς καὶ τοὺς φίλους του κι ἔφυγε γιὰ νὰ ἐπισκεφθῆ τοὺς ἁγίους τόπους. Πηγαίνοντας γιὰ τὰ Ἱεροσόλυμα, ἐπισκέφθηκε τὸν ἅγιο Συμεὼν τὸ στυλίτη. Ἐκεῖνος, ὅταν τὸν εἶδε, σὰν καὶ νὰ τὸν ἤξερε, τοῦ φώναξε· «Καλῶς ὥρισες, δοῦλε τοῦ Θεοῦ Θεοδόσιε»! Ὁ ἅγιος Θεοδόσιος πῆρε τὴν εὐλογία τοῦ μεγάλου ἀσκητῆ καὶ συνέχισε τὸ δρόμο του γιὰ τοὺς ἁγίους τόπους. Στὰ Ἱεροσόλυμα βρῆκε κάποιο συμπατριώτη του ἀσκητὴ κι ἔμεινε κοντά του γιὰ λίγον καιρό.

Ὁ ἅγιος Θεοδόσιος ἔδειξε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τόση ἀσκητικότητα καὶ ἀρετή, ὥστε σὲ λίγο καιρὸ ἔγινε γνωστὸς κι ἄρχισαν νὰ μαζεύωνται κοντὰ του πολλοί, ποὺ σὰν κι αὐτὸν εἶχαν πάρει τὸ δρόμο τοῦ ἀσκητισμοῦ. Ἡ σπηλιὰ ἐπάνω στὸ βουνό, ὅπου ζοῦσε κρυμμένος ὁ Ἅγιος, ἔγινε σιγὰ - σιγὰ μοναστήρι, ὅπου συγκεντρώθηκαν πολλοὶ καὶ σχημάτισαν μία ἀδελφότητα. Ὁ ἅγιος Θεοδόσιος τοὺς δίδασκε καὶ τοὺς κατάρτιζε ὄχι μόνο στὴν προσευχὴ καὶ στὴν ἐργασία, ἀλλὰ καὶ στὴ μνεία τοῦ θανάτου· ἡ μνεία τοῦ θανάτου εἶναι τὸ πρῶτο γιὰ τὸν μοναχό. Τὸ νὰ θυμᾶται, ὄχι μόνο κάθε μοναχός, ἀλλὰ καὶ κάθε ἄνθρωπος ὅτι εἶναι θνητὸς καὶ ὅτι κάποια ἡμέρα θὰ πεθάνη, εἶν’ ἐκεῖνο ποὺ γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι «ἀεὶ γὰρ ἡμεῖς οἱ ζῶντες εἰς θάνατον παραδιδόμεθα διὰ Ἰησοῦν...».

Ὁ κοινοβιακὸς μοναχισμὸς εἶναι τὸ πρότυπο τοῦ κοινωνικοῦ βίου, σὰν στὰ πρῶτα χρόνια τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως διαβάζομε στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων. «Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία καὶ οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι, ἀλλ’ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά...». Αὐτὴ ἡ μαρτυρία στὸ βιβλίο τῶν Πράξεων εἶναι ἀπὸ τὰ πιὸ ἐπίμαχα θέματα τοῦ καιροῦ μας, ἀλλὰ καὶ τὸ πρότυπο καὶ ἡ βάση τοῦ κοινοβιακοῦ ἀσκητισμοῦ. Πολὺ σωστὰ εἶπαν ὅτι «ὁ κοινοτικὸς - κοινοβιακὸς τρόπος ζωῆς θὰ εἶναι σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες ὁ γνήσιος τρόπος ζωῆς χριστιανικῆς ὑπάρξεως μέσα στὸν κόσμο. Καὶ ὁ τρόπος αὐτὸς σώζεται μέχρι σήμερα μέσα στὸ μοναστικὸ κοινόβιο, ποὺ θὰ παραμείνη τὸ πρότυπο τῆς χριστιανικῆς κοινωνίας». Ὄχι γιὰ νὰ γίνουν ὅλοι μοναχοί, ἀλλὰ γιὰ νὰ παραδειγματίζωνται ἀπὸ τὸν βίο τῶν μοναχῶν.

Ὁ ἅγιος Θεοδόσιος, ὅταν εἶδε ὅτι ἀπὸ παντοῦ ἔφταναν μοναχοί, ἔκτισε κοντὰ στὴ Βηθλεὲμ ἕνα μεγάλο μοναστηριακὸ συγκρότημα μὲ ἐργαστήρια γιὰ νὰ ἐργάζωνται οἱ μοναχοί, μὲ νοσοκομεῖο καὶ γηροκομεῖο καὶ μὲ τρεῖς μεγάλες ἐκκλησίες. Οἱ μοναχοί, ποὺ ἔφτασαν ἕως 700 δὲν ἦσαν μόνο Ἕλληνες, ἀλλὰ Ἄραβες καὶ Ἀρμένιοι καὶ Πέρσες καὶ Σλάβοι, ὅταν ἀρρώσταιναν εὕρισκαν περίθαλψη στὸ νοσοκομεῖο καὶ στὰ γεράματά τους στὸ γηροκομεῖο. Διάβαζαν χωριστὰ καὶ στὴ γλώσσα τους ὅλες τὶς ἄλλες ἀκολουθίες, κι ὅλοι μαζὶ στὴ μεγαλύτερη Ἐκκλησία τελοῦσαν τὴ θεία Λειτουργία. Εἶναι νὰ θαυμάζουμε μία τέτοια ὀργάνωση καὶ τέλεια εἰκόνα κοινωνικοῦ βίου, μὰ καὶ νὰ λυπούμαστε, ποὺ τόσος πόλεμος γίνεται γιὰ τὰ κοινωνικὰ ζητήματα, καὶ ἀγνοοῦνται τέτοια παραδείγματα καὶ πρότυπα ἀπὸ τὴν παράδοση καὶ τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.

Τὸ μεγάλο κοινόβιο τοῦ ἁγίου Θεοδοσίου, τέλεια ὠργανωμένο, ἦταν ἕνας ἀληθινὸς ἐπίγειος παράδεισος. Ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων, θαυμάζοντας τὴ μοναστικὴ αὐτὴ πολιτεία, διώρισε τὸν ἅγιο Θεοδόσιο γενικὸ προϊστάμενο καὶ ἐπόπτη ὅλων τῶν κοινοβίων τῆς Παλαιστίνης, γι’ αὐτὸ καὶ λέγεται κοινοβιάρχης. Ἀλλὰ καὶ ἐναντίον τῶν αἱρέσεων ἐργάσθηκε ὁ ἅγιος Θεοδόσιος, γι’ αὐτὸ καὶ ἔπεσε στὴ δυσμένεια τοῦ αἱρετικοῦ αὐτοκράτορα Ἀναστασίου, ὁ ὁποῖος καὶ τὸν ἐξώρισε. Μετὰ τὴν ἐξορία του, ὁ κοινοβιάρχης ξαναγύρισε στὸ κοινόβιό του κι ἔζησε ἀκόμα 11 χρόνια μέχρι τὸ 529, ποὺ κοιμήθηκε σὲ ἡλικία 105 ἐτῶν. Ὁ ἅγιος Θεοδόσιος ὥς τὰ βαθειὰ γεράματά του ἦταν ἕνας ὡραῖος μὲ ἐπιβλητικὸ παράστημα ἄνθρωπος, ὥστε νὰ ἔχουν καὶ σ’ αὐτὸν ἐφαρμογὴ τὰ λόγια τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου· «τῶν γὰρ ἁγίων οὐχὶ τὰ ρήματα μόνον, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ πρόσωπα πνευματικῆς γέμει χάριτος». Ἀμήν.

Τρίτη, Ιανουαρίου 06, 2015

Λάμπρος Κ. Σκόντζος, Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος: Ο μείζων εν γεννητοίς γυναικών


ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ: Ο ΜΕΙΖΩΝ ΕΝ ΓΕΝΝΗΤΟΙΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητού
        Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ανήκει στη χωρία των μεγάλων προφητών και ομολογητών της πίστεώς μας. Ο Ίδιος ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός τον χαρακτήρισε ως το μέγιστο άνθρωπο που φάνηκε στον κόσμο: «αμήν λέγω υμίν, ουκ εγήγερται εν γεννητοίς γυναικών μείζων Ιωάννου του βαπτιστού» (Ματθ.11,11). Η αγία μας Εκκλησία τον έθεσε σε τιμή μετά τη Θεοτόκο, μάλιστα στην εικονογραφία παριστάνεται μαζί με την Παναγία μας να ικετεύει για τη σωτηρία του κόσμου. Είναι η γνωστή εικονογράφηση της «δεήσεως».  Ο μεγάλος αυτός άνδρας πάνω απ’ όλα είναι ο πρόδρομος της εμφανίσεως του Χριστού στον κόσμο, αυτός που άνοιξε το δρόμο να περάσει ο Λυτρωτής μας. Είναι ο μεγάλος αγγελιοφόρος της πιο χαρμόσυνης και ελπιδοφόρας αγγελίας όλων των εποχών: της εν Χριστώ απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους. Είναι ο κομιστής και ο διαπρύσιος κήρυκας της μετάνοιας και ο άτεγκτος ελεγκτής της ανομίας και της αμαρτίας.

      Σύμφωνα με τις αγιογραφικές μαρτυρίες ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος υπήρξε κορυφαίο όργανο της θείας πρόνοιας και του έργου της σωτηρίας του κόσμου, διαδραματίζοντας πρωτεύοντα ρόλο. Μεγάλοι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης είχαν προφητεύσει για το πρόσωπό του και τη δράση του. Ο προφήτης Μαλαχίας προανήγγειλε τη βουλή του Θεού για την εμφάνιση του Τιμίου Προδρόμου: «Ιδού εγώ εξαποστέλλω τον άγγελόν μου, και επιβλέψεται οδόν προ προσώπου μου, και έξαίφνης ήξει εις ναόν εαυτού Κύριος, όν υμείς ζητείτε, και ο άγγελος της διαθήκης, όν υμείς θέλετε. Ιδού έρχομαι, λέγει Κύριος Παντοκράτωρ» (Μαλ.3,1).
      Η γέννησή του υπήρξε θαυμαστό γεγονός, διότι γεννήθηκε από μητέρα στείρα. Ήταν γιος του ευσεβή ιερέα Ζαχαρία, από την εφημερία Αβιά (Α΄Βασιλ.24,10) και της Ελισάβετ (Λουκ.1,7) η οποία καταγόταν από τον ιερατικό οίκο «Ααρών» (Λουκ.1,5). Ο αρχάγγελος Γαβριήλ παρουσιάστηκε στο Ζαχαρία την ώρα που θυμίαζε στο ναό, για να του αναγγείλει τη γέννηση του παιδιού του. Για την καλόπιστη απιστία του έμεινε άλαλος ως τη γέννησή του. Ο Ιωάννης ήταν εκλεγμένος από το Θεό «εκ κοιλίας μητρός», διότι όταν επισκέφτηκε η Θεοτόκος τη συγγενή Της Ελισάβετ, ούσες έγγειοι και οι δύο άγιες γυναίκες, «εγένετο ως ήκουσεν η Ελισάβετ τον ασπασμόν της Μαρίας, εσκίρτησε το βρέφος εν τη κοιλία αυτής» (Λουκ.1,41). Με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος έγνωσε ο Πρόδρομος, ως βρέφος αγέννητο ακόμη, τον ερχομό του Κυρίου και χάρηκε! Το όνομά του σημαίνει δώρο Θεού (Θεοχάρης για την ακρίβεια), και ήταν επιλογή του ιδίου του Ζαχαρία, διότι πίστευε ακράδαντα ότι το παιδί αυτό ήταν χάρισμα του Θεού, για τον ίδιο και για όλη την ανθρωπότητα. Αυτό αποδεικνύεται από τις προφητικές ρήσεις του αγίου ιερέα, μετά τη «λύση» της γλώσσας του.
        Μεγάλωσε μέσα σε περιβάλλον ευσέβειας, πίστεως στο Θεό και εναγώνιας αναμονής του Μεσσία. Οι άγιοι γονείς του γέμισαν την ψυχή του με την βεβαία προσμονή του Λυτρωτή του κόσμου. Τον έμαθαν να κλείνει ερμητικά τα αφτιά του στην κοσμική σαπίλα και να αποστρέφεται την αμαρτία, διότι έπρεπε να τους βρει ο Μεσσίας καθαρούς, όσο γινόταν, ώστε να σχηματιστεί ο αρχικός πυρήνας των συνεργατών Του.
       Σε ηλικία τριάντα ετών αποσύρθηκε στην έρημο της Ιουδαίας για να ζήσει βίο ασκητικό, για την προσωπική του κάθαρση. Αυτό έκαναν και άλλοι ευσεβείς Ιουδαίοι της εποχής του, όπως οι Εσσαίοι, οι οποίοι είχαν δημιουργήσει ολόκληρες κοινότητες ασκητών στην περιοχή της Νεκράς Θαλάσσης. Ο Ιωάννης πιθανότατα δεν ανήκε σε αυτές τις ομάδες, διότι η ιδέα του περί του αναμενόμενου Μεσσία είναι ριζικά
διάφορη από εκείνη των Εσσαίων, οι οποίοι περίμεναν δύο Μεσσίες. Ζούσε με προσευχή και νηστεία. Ως ένδυμα είχε τρίχες καμήλας και έτρωγε ακρίδες (βλαστάρια φυτών της ερήμου) και μέλι από αγριομέλισσες. Δεν αρκούνταν μόνο στην προσωπική του άσκηση, αλλά εμπνευσμένος από το Άγιο Πνεύμα, ως «ρήμα Θεού» (Λουκ.3,2), φώναζε με γοερή φωνή πάνω από τους γυμνούς βράχους της ερήμου, για να ακουστεί όσο το δυνατό μακρύτερα: «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών»(Ματθ.3,3). Κήρυσσε «βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν αμαρτιών» (Μαρκ.1,4), και βάπτιζε τα πλήθη στα νερά του Ιορδάνη, «εξομολογούμενοι τας αμαρτίας αυτών»(Ματθ.3,6), αφού «εξεπορεύετο προς αυτόν πάσα η Ιουδαία χώρα και οι Ιεροσολυμίται» (Μάρκ.1,5). Ταυτόχρονα δίδασκε τους πολυάριθμους επισκέπτες του, την ευσέβεια και τη δικαιοσύνη και στηλίτευε την ασέβεια και την αδικία, αλλά και«πολλά μεν ουν έτερα παρακαλών ευηγγελίζετο τον λαόν» (Λουκ.3,18).  
      Η συνάντησή του με το Χριστό και η βάπτισή Του από τον Πρόδρομο υπήρξε η κορυφαία στιγμή για το θεοφόρο άνδρα. Πληρωμένος από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος προανάγγειλε την έλευση του Σωτήρα: «ο οπίσω μου ερχόμενος ισχυρότερός μου εστίν. Ου ουκ ειμί ικανός τα υποδήματά βαστάσαι. Αυτός υμάς βαπτίσει εν Πνεύματι Αγίω και πυρί. Ου το πτύον εν τη χειρί αυτού, και διακαθαριεί την άλωνα αυτού, και συνάξει τον σίτον αυτού εις την αποθήκην, το δε άχυρον κατακαύσει πυρί ασβέστω» (Ματ.3,11-12). Από μακριά διέκρινε το Χριστό και ομολόγησε: «Ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου. Ούτος εστιν περί ου εγώ είπον» (Ιωάν.1,29). Η ομολογία; Του και η μαρτυρία του υπήρξε καταλυτικός παράγων για τα παραβρισκόμενα πλήθη. Είναι η πρώτη μεγάλη δημόσια αναγνώριση του ερχομού του Μεσσία. Επίσης συγκλονιστικό γεγονός υπήρξε και η τελετή της βαπτίσεως του Κυρίου από τα χέρια του Ιωάννη, την οποία επισφράγισε η φανέρωση της Αγία Τριάδος. Το αξιοσημείωτο στη βάπτιση του Κυρίου είναι η άρνηση του Προδρόμου να βαπτίσει το Χριστό, διότι ο θεοφόρος άνδρας διέγνωσε την απόλυτη αναμαρτησία Του και είχε τη συναίσθηση της τυπικότητας του βαπτίσματος του δικού του, το οποίο ήταν τύπος του αγίου Βαπτίσματος της Εκκλησίας του Χριστού, ως το μόνο που μπορεί να αναγεννήσει τον άνθρωπο.  
      Στόχος του Τιμίου Προδρόμου υπήρξε κυρίως η πολιτική και πνευματική εξουσία της εποχής του, η οποία είχε φτάσει σε έσχατα σημεία κατάπτωσης και ηθικής σήψης. Πυρωμένος από θείο ζήλο, αλλά και αγανάκτηση ο ιερός άνδρας μύδρους κατά των δυναστών του λαού. Ήταν κυριολεκτικά ασυμβίβαστος και ασκούσε κριτική προς κάθε κατεύθυνση, χωρίς να λογαριάζει τις συνέπειες της παρουσίας του. Καταφέρθηκε εναντίον των Φαρισαίων και των Σαδδουκαίων, οι οποίοι στο όνομα του Θεού και της υποκριτικής τους ευσέβειας καταπίεζαν και εκμεταλλεύονταν αφόρητα το λαό. Τους χαρακτήριζε δημόσια ως «γεννήματα εχιδνών» και τους προειδοποιούσε ότι αν δεν μετανοήσουν δε θα ξεφύγουν «από της μελλούσης οργής» (Ματθ.3,8). Με παραστατικότατο τρόπο τους ανάγγειλε πως ήδη, με τον ερχομό του Μεσσία «η αξίνη προς την ρίζαν των δένδρων κείται και παν ουν δένδρον μη ποιούν καρπόν καλόν εκκόπτεται και εις πυρ βάλλεται» (Ματθ.3,10).
       Ιδιαίτερος στόχος του έγινε η διεφθαρμένη πολιτική εξουσία της εποχής του. Τα διάφορα ανδρείκελα – εξωμότες συμπατριώτες του ασκούσαν τυραννική εξουσία για λογαριασμό της σιδερόφρακτης κοσμοκράτειρας Ρώμης. Ενώ ο λαός στέναζε κάτω από την πιο σκληρή δουλεία και λιμοκτονούσε, αυτοί ζούσαν μέσα στη χλιδή, τις ατέλειωτες διασκεδάσεις και την ανηθικότητα. Ύψωσε το ανάστημά του απέναντι στον ακόλαστο και διεφθαρμένο «τετράρχη» Ηρώδη «περί πάντων ων εποίησε πονηρών» (Λουκ.3,19). Αυτός συζούσε παράνομα με την Ηρωδιάδα, τη γυναίκα του
αδελφού του, αδιαφορώντας για τον σκανδαλισμό που προκαλούσε στον ευσεβή λαό η φρικτή μοιχεία του. Φώναζε κάτω από τα ανάκτορά του με όλη τη δύναμη της ψυχής του, ελέγχοντας το μοιχό βασιλιά: «ουκ έξεστί σοι έχειν την γυναίκα του αδελφού σου» (Μαρκ.6,18). Ο θρασύς και ακόλαστος μονάρχης συνέλαβε και έκλεισε στη φυλακή τον διαπρύσιο ελεγκτή.  Δεν τον σκότωσε, διότι «εφοβήθη τον όχλον, ότι ως προφήτην αυτόν είχον» (Ματθ.18,5). Αλλά και από το ολοσκότεινο και υγρό δεσμωτήριο ο Ιωάννης επαναλάμβανε ακατάπαυτα τον δριμύ του έλεγχο, ο οποίος έγινε πολύ ενοχλητικός στα αυτιά παράνομου ζευγαριού και των αυλικών του. Η Ηρωδιάδα αποδείχτηκε πιο διεφθαρμένη από τον Ηρώδη, «ενείχεν αυτώ και ήθελεν αυτόν αποκτείναι και ου ηδύνατο» (Μαρκ.6,19). Γι’ αυτό παγίδευσε με όρκο τον παράνομο σύντροφό της, με το δαιμονικό πορνικό χορό της κόρης της Σαλώμης και κατόρθωσε να αποκεφαλίσει τον Ιωάννη και να σιγήσει το εύλαλο στόμα του!
      Μετά από αυτό, «ακούσαντες οι μαθηταί αυτού ήλθον και ήραν το πτώμα αυτού, και έθηκαν αυτό εν μνημείω» (Μαρκ.6,29). Όμως ούτε τα τιμημένα λείψανά του βρήκαν ανάπαυση στον τάφο. Ο παρανοϊκός αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Παραβάτης (361-363) τα έκαψε και τα εξαφάνισε με δαιμονική μανία!  
      Αλλά και μετά το μαρτυρικό του θάνατο ο Τίμιος Πρόδρομος συνέχισε να συμβάλλει στο έργο της σωτηρίας του κόσμου. Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας, έγινε ο διαπρύσιος κήρυκας της εν Χριστώ απολυτρώσεως και στον Άδη, προετοιμάζοντας τα εκεί πνεύματα να δεχτούν τον Κύριο και να προσκολληθούν με Αυτόν κατά τη λαμπροφόρο Ανάστασή Του.   
     Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ανήκει στη χωρία των μεγάλων ανδρών της πίστεώς μας, διότι διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στη διαδικασία της σωτηρίας του κόσμου.  Το πρόσωπό του αποτέλεσε το μεταίχμιο της Παλαιάς Διαθήκης και γενικά του αρχαίου κόσμου και της Καινής Διαθήκης, του νέου εν Χριστώ ανακαινισμένου κόσμου. Είναι ταυτόχρονα ο έσχατος προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης και ο πρώτος της Καινής.  Είναι ο πρόδρομος του Κυρίου, ο οποίος, όπως είδαμε, άνοιξε και λείανε το δρόμο να περάσει Εκείνος. Οι δικοί του μαθητές αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα των μαθητών του Χριστού. Ο Ανδρέας, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, ανήκαν στον κύκλο του Ιωάννη. Μάλιστα ο ίδιος τους προέτρεψε να ακολουθήσουν το Χριστό, διότι η αποστολή του είχε λήξει. Είναι ο μεγάλος κήρυκας της μετάνοιας και της επιστροφής των ανθρώπων στις «ευθείες τρίβους» του Θεού (Μαρκ.1,3). Υπήρξε ο μέγας ελεγκτής της ανομίας και ένα από τα θαρραλέα στόματα όλων των εποχών, ο οποίος δε δείλιαζε μπροστά στους ισχυρούς της εξουσίας και του πνεύματος να ορθώσει λόγο ελεγκτικό με σκοπό να επαναφέρει στην τάξη και το νόμο τους παραβάτες της ηθικής και του δικαίου. Υπήρξε η ενσάρκωση της άσκησης και της θυσίας του προσωπικού θελήματος, διότι δε ζούσε πια για τον εαυτό του, αλλά  για να επιτελέσει την υψηλή αποστολή που του ανέθεσε ο Θεός. Ο άγιος Ιωάννης υπήρξε ο πρώτος και μεγαλύτερος ασκητής της Εκκλησίας μας και το πρότυπο όλων των κατοπινών μυριάδων ασκητών Της.   
      Για όλα αυτά η αγία μας Εκκλησία τιμά ιδιαιτέρως τον Πρόδρομο του Κυρίου, κατατάσσοντάς τον στην κορυφή των ιερών προσώπων Της. Περισσότερες από έξι φορές το χρόνο με ισάριθμες εορτές, τιμά το ιερό του πρόσωπο. Πλήθος ναών σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο είναι αφιερωμένοι σ’ αυτόν και χιλιάδες πιστοί φέρουν με καμάρι το σεπτό του όνομα. Το ίδιο και μια πλειάδα, πόλεων, χωριών και τοπωνυμιών, φέροντας το όνομά του, δηλώνοντας  τη μεγάλη προσωπικότητά του. Οι πιστοί χριστιανοί  με το αλάνθαστο αισθητήριο της πίστης τους γνωρίζουν την υψηλή του θέση, κοντά στο Λυτρωτή μας Χριστό, στη θριαμβεύουσα Εκκλησία, και γι’ αυτό τον παρακαλούν να δέεται αέναα για τη σωτηρία των ιδίων και του κόσμου.   

Σύναξη τοῦ Τιμίου Προδρόμου Ἰωάννου Τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Ἀνανία Κουστένη



Στὶς 7 Ἰανουαρίου ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴν Σύναξη τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου. Εἶναι ἡ ἀρχαιότερη γιορτὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο. Καὶ ἦλθε Θεόθεν. Ὁ Θεὸς φώτισε τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν ὅρισαν τὴν ἑπόμενη τῶν Θεοφανείων, γιὰ νὰ τιμήσουν τὸν ἅγιο Ἰωάννη, ποὺ βάπτισε τὸν Χριστό μας. Εἶναι ὁ μεγαλύτερος ἅγιος της Ἐκκλησίας μας. Ἡ Παναγία δὲν συγκρίνεται, βέβαια. Ὁ «μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν». Ἡ φιλανθρωπία καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἔνσαρκη. Ὁ φίλος τῶν ἁμαρτωλῶν. Ὁ κῆρυξ τῆς μετανοίας. Ἡ φιλέρημος τρυγῶν. Σ’ ὁποια ἐρημιὰ κι ἂν εἴμαστε, καὶ τῶν πόλεων καὶ τῶν ἄλλων περιοχῶν, ὑπάρχει ἐκεῖ πάντοτε, νὰ τὸ ξέρομε αὐτό, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος καὶ μᾶς συντροφεύει. Μᾶς κάνει καὶ μᾶς κρατᾶ τὴν καλύτερη παρέα καὶ τὴν καλύτερη συντροφιά.

Γι’ αὐτό, ὁ κὺρ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, εὐρισκόμενος  στὴν πολύβουη Ἀθήνα τῆς πλουτοκρατίας κλπ, ἐνθυμεῖτο περισσότερο τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο τῆς Σκιάθου. Ποῦ τὸν ἔλεγαν Ἀσέληνο, θὰ ’ταν σὲ κάποιο σημεῖο, ποὺ δὲν τὸ ’βλεπε οὔτε ὁ ἥλιος οὔτε καὶ ἡ σελήνη. Καὶ τοῦ λέει σ’ ἕνα ὡραῖο ποίημα, μὲ τὸν ἴδιο τίτλο: «Ἀπὸ τὴν ἐρημία σου Ἄϊ μου Γιάννη/ ποὺ ἤχησε τὸ πάλαι ἡ φωνή σου/θυμήσου μας...

κ’ ἐμᾶς κ’ ἐμᾶς λυπήσου/ ποὺ λυώνομε μέσα σὲ μία ἐρημία/ γεμάτη ἀπὸ πληθυσμὸν ἀνθρώπινον.» Τί ὡραία! Γι’ αὐτὸ δὲν εἴμαστε μόνοι στὴν ἁγία μας Ἐκκλησία. Τυπικὰ μόνοι μπορεῖ. Ὑπαρξιακά, ὅμως, ὄχι. Εἶναι κοντά μας ὁ σαρκωθεῖς, κοντά μας ἡ Ἁγία Τριάς, πολλῶ μᾶλλον, κοντά μας ἡ Παναγία, ὁ ἄη Γιάννης, οἱ ἀπόστολοι, οἱ ἅγιοι, οἱ μάρτυρες, οἱ ἄγγελοι καὶ οἱ ἀρχάγγελοι, τὰ πνεύματα καὶ οἱ ψυχὲς τῶν δικαίων. Κι ὅσοι μᾶς ἀγαποῦν, ὅπου κι ἂν βρίσκονται ἐπὶ τῆς γῆς. Γι’ αὐτὸ δὲν εἴμαστε καθόλου μόνοι. Μόνο νὰ προσευχόμεθα καὶ νὰ τοὺς ἐπικαλούμεθα καὶ εἴμεθα «ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων.» Ἀνάμεσα στοὺς ἁγίους. Καὶ μὲ τοὺς ἁγίους.

Τὴν ἴδια μέρα, 7 Ἰανουάριου πάντα, γιορτάζει καὶ ἡ μετένεξις, ἡ μεταφορά, δηλαδή, τῆς Τιμίας χειρὸς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια στὴν Κωνσταντινούπολη, στὰ χρόνια τοῦ Κωνσταντίνου τοῦ Πορφυρογέννητου καὶ τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ Β’, τοῦ υἱοῦ του, Πορφυρογέννητου κι αὐτοῦ, τὸν 10ο  αιώνα. Εἶχε ταφεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης στὴ Σεβαστή. Μία πόλη, ἐκεῖ κοντὰ στὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας, στὴν Κιλικία τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, εἶναι κοντὰ αὐτά, καὶ πῆγε ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς κι ἐπῆρε τὸ χέρι τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου. Τὸν ἀγαποῦσε πολύ. Κι αὐτὸς γράφει τὰ περισσότερα γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη, ποὺ εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς εὐαγγελικῆς ἱστορίας.

Τὸ πῆρε καὶ τὸ πῆγε στὴν πατρίδα του, τὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας. Τὶς Συριάδες  Ἀθῆνες, ποὺ προῆλθε ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος καὶ τόσοι ἄλλοι ἀπὸ ’κεῖ. Κι ἐκεῖ τὸ χεράκι τοῦ ἁγίου μας Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου ἔκανε πολλὰ καὶ μεγάλα θαύματα. Ξεκλείδωνε ψυχές. Τὶς ἔφερνε στὸν Χριστό. Τὶς ἔβγαζε ἀπ’ τὴν ἁμαρτία, δίνοντας μετάνοια καὶ χάρη. Καὶ θαυματουργοῦσε παντοιοτρόπως. Ἔβγαζε δαιμόνια, θεράπευε ἀρρώστους, σήκωνε παράλυτους, καὶ ἔδινε, προπαντός, ψυχικὴ καὶ πνευματικὴ ὑγεία.

Ἐκεῖ στὰ ὅρια τῆς Ἀντιόχειας, λέει τὸ ταπεινὸ καὶ Ἱερὸ Συναξάριο τῆς 7ης  Ιανουαρίου, ἦτο κι ἕνας μεγάλος δράκοντας. Τὸν ὁποῖο ὁ κόσμος ἐκεῖ ὁ ἁπλός, οἱ εἰδωλολάτραι, οἱ μὴ χριστιανοί, δηλαδή, τοῦ ἀπένεμαν λατρεία. Τὸν εἶχαν θεό. Καὶ τοῦ πρόσφεραν κάθε χρόνο θυσία, μὲ θύμα ἕναν ἄνθρωπο. Ἔριχναν κλῆρο κι ὁποῖος τύχαινε. Μία χρονιὰ ἔτυχε, λοιπόν, ἡ κόρη ἑνὸς χριστιανοῦ, νὰ τὴν ρίψουν στὸν δράκοντα, νὰ τὴν φάγει. Ἐκεῖνος στενοχωρήθηκε. Δὲν ἤξερε τί νὰ κάνει. Παρακαλοῦσε, λοιπόν, τὸν Θεό, τὸν Χριστό μας, καὶ τὸν ἅγιο Ἰωάννη. Καὶ τὴν παραμονὴ αὐτῆς τῆς φοβερῆς καὶ θεοστυγοὺς πράξεως, πῆγε καὶ προσκύνησε τὸ χεράκι τοῦ ἁγίου. Καὶ καθὼς προσκυνοῦσε, δάγκωσε καὶ ἔκοψε, ἢ πῆρε, μᾶλλον, μὲ τὸ στόμα του τὸν ἀντίχειρα. Δὲν τὸν κατάλαβε κανείς.

Τὴν ἄλλη μέρα, κρατώντας στὸ χεράκι του κρυφὰ τὸν ἀντίχειρα τοῦ μεγάλου Βαπτιστοῦ, πῆγε τὴν κόρη του στὸ μέρος ποὺ ἤρχετο ὁ δράκων, γιὰ νὰ τὴν φάει. Κι εἶχε μαζευτεῖ πολὺς κόσμος ἀπὸ περιέργεια, —τί ἄχαρο θέαμα καὶ τί σκληρὴ πράξη!— καὶ περίμεναν ὅλοι τὴν ὥρα ποὺ θὰ ἐγίνετο αὐτὸ τὸ κακό. Καὶ καθὼς ἤρχετο ὁ δράκων καὶ ὁρμοῦσε πάνω στὸ θύμα του, τρέχει μπροστὰ ὁ πατέρας κι ἐνῶ εἶχε ἐκεῖνος ἀνοίξει τὸ στόμα του νὰ καταπιεῖ τὴν κόρη, τοῦ ρίχνει μέσα στὸ στόμα, σημάδεψε, καὶ τοῦ ρίχνει τὸν ἀντίχειρα τοῦ μεγάλου Προδρόμου. Καὶ τί γίνεται; Ἐκεῖνος ἔσκασε καὶ ἐχάθη. Συγκινήθηκαν ὅλοι. Καὶ περισσότερο ὁ πατέρας. Καὶ πιὸ πολὺ ἡ κορούλα του. Χάρηκαν τόσο πολύ. Δόξασαν καὶ εὐχαρίστησαν τὸν Θεὸ καὶ τὸν μεγάλο Πρόδρομό Του, τὸν Χριστό μας. Καὶ τὸν μεγάλο Πρόδρομο. Πανηγύρισαν. Ἀλάλαξαν. Πολλοὶ εἰδωλολάτραι ἔγιναν χριστιανοί. Κι ὅλοι μαζὶ κι ὁ εὐεργετηθεῖς πατέρας περισσότερο, πῆραν πέτρες καὶ φτειάξανε μία μεγάλη ἐκκλησία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου.

Εἶχαν μάθει τὰ θαύματα κι οἱ αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου. Καὶ περισσότερο οἱ Κωνσταντῖνος καὶ Ρωμανὸς Πορφυρογέννητοι. Καὶ θὰ ἤθελαν νὰ ἔχουν στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ χεράκι τοῦ ἁγίου Ἰωάννου. Τὸ εἶδε αὐτὸ ὁ ἅγιος Ἰωάννης, ὅλα τὰ βλέπει, καὶ χάρηκε πολὺ ποὺ τὸν ἤθελαν καὶ στὴ Βασιλεύουσα. Καὶ τί κάνει; Σ’ ἕναν ἑσπερινὸ καὶ καθῶς ἔκαναν οἱ πατέρες στὸ ναὸ ἐκεῖ ἁγιασμό, στὸ ναὸ ποῦ ἦταν τὸ χεράκι τοῦ ἁγίου, τί κάνει ὁ ἅγιος; Φωτίζει καὶ σπρώχνει, θὰ λέγαμε, ἕνα διάκονο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιόχειας, τὸν Ἰώβ, καὶ τί κάνει; Καθῶς ἦταν ὅλοι ἐκεῖ στὸν ἁγιασμὸ προσηλωμένοι καὶ προσευχόμενοι, πάει καὶ ἁρπάζει, λέει τὸ Συναξάριο, ἁρπάζει τὸ χέρι τοῦ ἁγίου καὶ τὸ φέρνει στὴν Κωνσταντινούπολη. Ὑπάρχει καὶ καλὸς ἁρπαγμός. Καὶ καλὴ κλοπή.

Καὶ τώρα ὁ ἄη Γιάννης ἤθελε νὰ πάει τὸ χέρι του ἐκεῖ καὶ πῶς νὰ τὸ κάνει; Βάζει τὸν ἄνθρωπο: «Ἄντε πήγαινε καὶ κᾶνε τὸ αὐτό.» Καὶ ὄντως ἔφθασε τὸ χεράκι τοῦ ἁγίου ἀνήμερα στὴ Σύναξή του. Στὴ χάρη του. Ἑπτὰ Ἰανουαρίου. Ἔφθασε. Μυστικὰ ἔφθασε. Τὸ ’φερε μυστικὰ ὁ ἄνθρωπος. Μὴν τὸν γνωρίσουν καὶ τὸν τρέξουνε πίσω καὶ τοῦ πάρουν τὸ χέρι. Ἤτανε μεγάλος θησαυρός. «Τὴν χείρα σου τὴν ἀψαμένην τὴν ἀκήρατον κορυφὴν τοῦ Δεσπότου…», ποὺ λέει στὴν ἐννάτη ὥρα τὸ Δοξαστικόν, καὶ τὸ ἔψαλε ὁ Παπαδιαμάντης καὶ ἐκοιμήθη μὲ αὐτό.
Τὸ ἔμαθαν οἱ αὐτοκράτορες καὶ βγῆκαν. Προϋπάντησαν τὸν μεγάλο Βαπτιστή. Ἔπεσαν κάτω στὴ γῆ, κλαίγανε, ἔκλαιγε ὁ κόσμος, ἦταν μεγάλη, ἔτσι, ἐκδήλωση χαρᾶς καὶ εὐγνωμοσύνης καὶ ὑποδοχῆς γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη, τὸν μείζονα τῶν προφητῶν. Καὶ τὸ πῆραν στὰ χέρια τους. Στὸ χέρι τους οἱ αὐτοκράτορες. Καὶ ποῦ τὸ πῆγαν; Στὸ παλάτι. Στὸν ναὸ τοῦ παλατιοῦ. 

Κι ἐκεῖ: «Εὐχαριστοῦμε, ἅγιε Ἰωάννη, ποὺ ἄκουσες, εἶδες τὴν ἐπιθυμία μας κι ἄκουσες τὴ δέησή μας καὶ μᾶς ἦλθες μόνος, κατ’ αὐτὸ τὸν τρόπο. Καὶ κάθε χρόνο, στὶς 7 Ἰανουαρίου, ὅσο ἤσαν οἱ αὐτοκράτορες στὴν ἀθάνατη Κωνσταντινούπολή μας, γιόρταζαν τὴν μετένεξη, τὴ μεταφορά, δηλαδή, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου. Καὶ εἶναι στὸ Μηναῖο καὶ τὸ γιορτάζουμε κι ἐμεῖς. Τί ὄμορφο εἶναι! Τί καλὸ εἶναι! Χρόνια πολλὰ καὶ σ’ ὅσους ἑορτάζουν.

(Ἀρχιμ. Ἀνανίας Κουστένης, Χειμερινὸ Συναξάρι, τ. Α΄, σ.134-140).


Δευτέρα, Ιανουαρίου 05, 2015

ΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Αγαπητοί μου αδελφοί και φίλοι.
Χαίρεται.
Να ευχηθώ χρόνια πολλά και καλό ευλογημένο καρποφόρο και ειρηνικό το νέο έτος.
Η αρχή της χαρμόσυνης και ευχάριστης αγγελίας, δηλαδή του ευαγγελίου μας, για την έλευση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και Θεού, υπήρξε ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και Πρόδρομος και ο τελευταίος των προφητών.
Άγγελος ονομάζεται ο Ιωάννης, από τη μία για την αγγελική και άυλη ζωή του, από την άλλη, γιατί ανήγγειλε και κήρυξε τον ερχομό του Χριστού. Η οδός του Κυρίου αφορά τις ψυχές, τις οποίες προετοίμασε να, να αποδεχθούν τον Μεσσία. Όλες οι ενέργειες του Προδρόμου, έγιναν μπροστά και δίπλα στον Κύριο. Από εκεί φαίνεται η οικειότητα και η σχέση του Τιμίου Προδρόμου με το πρόσωπο του Χριστού. Ως δούλος του Μεγάλου Βασιλέως , προπορεύεται δείχνοντας τον στους ανθρώπους.
Φώναζε ο Ιωάννης στις έρημούς (και μεταφορικά στις έρημες ψυχές), να ετοιμαστεί η οδός του Κυρίου, για να γνωρίσουν και να δεχτούν οι άνθρωποι την καινή διαθήκη. Ο Ιωάννης βάπτιζε τους ανθρώπους στον Ιορδάνη ποταμό και ζητούσε την μετάνοια τους, δηλαδή, την αλλαγή της στάσης και του τρόπου ζωής. Όπως ο ίδιος δεν ήταν ο Μεσσίας αλλά ο Πρόδρομος του, με τον ίδιο τρόπο και το βάπτισμα του ήταν πρόδρομο της αποδοχής του Χριστού. Οι μετανοούντες βαπτιζόμενοι, θα δεχόταν το Χριστό, όπου από αυτόν θα ελάμβαναν στη συνέχεια την άφεση των αμαρτιών τους . η ενδυμασία του Ιωάννη και η τροφή του, περιοριζόταν στα απολύτως απαραίτητα. Τα ρούχα του απλά ένα δέρμα καμήλας και το φαγητό του, ακρίδες και μέλι, σημάδι της εγκράτειας και του πένθους που πρέπει να χαρακτηρίζει τους μετανοούντες.
Ο Ιωάννης στέλνει τους λόγους του, στον κάθε άνθρωπο που είναι έρημος από Πίστη και έργα αγαθά και αφήνει ξεκάθαρο νόημα ότι για να αρπάξει τους καρπούς που κάνει δώρο ο Θεός, πρέπει να ετοιμάσει τον δρόμο του Χριστού, δηλαδή πρέπει να ετοιμάσει την ψυχή του. Βγάζοντας τα αγκάθια, του εγωισμού, της φιλαυτίας, των παθών του υλισμού και της προσκόλλησης σε πράγματα του κόσμου, με λίγα και απλά λόγια την μετάνοια. Λέγοντας μετάνοια, εννοούμε την σπουδαιότερη ανάγκη του ανθρώπου, για τον ξεριζωμό των ζιζανίων  της αμαρτίας που έχει μάσα του και στην θέση αυτών των ζιζανίων να φυτέψει το δένδρο της Ζωής και γύρο γύρο ευωδιαστά και όμορφα λουλούδια. Μετάνοια θα πει, να πάψει, η ψευτιά, η υποκρισία, η πονηριά, η κακία, μοιχεία, η πορνεία, η βλασφημία και κάθε παρά φύση ενέργεια του ανθρώπου και να γίνει μια μεταστροφή κατά 180 μοίρες προς την αρετή. Μετάνοια είναι ο έρωτας και η αγάπη για τον Άγιο τριαδικό Θεό και κατά συνεπεία για όλα του πλάσματα και δημιουργήματα.
Ο αγώνας του Τιμίου Προδρόμου, ώστε οι άνθρωποι, να μετανοήσουν και να κοινωνήσουν με το Χριστό δεν περιορίστηκε μόνο σε εκείνη την εποχή, αλλά συνεχίζεται διαχρονικά, καλώντας τους ανθρώπους να επιδείξουν έργα αγαθά που αρέσουν στο Θεό. Μετανοείτε ακούγεται να φωνάζει ο Τίμιος Πρόδρομος σε όλους, μικρούς και μεγάλους και στην ηλικία, στην καταξίωση και τα αξιώματα, σε πλούσιους και πτωχούς, σε πολιτικούς, σε στρατιωτικούς, σε τελώνες, σε γραμματείς και φαρισαίους, σε ιερείς και αρχιερείς. Μετανοείτε φωνάζει σε όλους μας. Ο θεός είναι εν αναμονή και περιμένει, την μετάνοια μας και την επιστροφή μας, στην ουράνια του κατοικία, ως άσωτοι υιοί. Πολύ περισσότερο τώρα μετά την εορτή της Επιφανείας του Κυρίου. Έχουμε χρέος για μια ειλικρινή τήρηση της Πίστης μας προς Αυτόν και κατά τον Απόστολο Παύλο να κερδίσουμε το στεφάνι της δικαιοσύνης. Εμπρός λοιπόν με την βάπτιση του Κυρίου, να γίνει ο αναβαπτισμός και ο φωτισμός μας, με στροφή μετάνοιας 180 μοιρών, σε έργα αγαθά πορεύομενοι στο σπίτι και στην αγκαλιά του Θεού και Πατέρα.
Χρόνια πολλά καλά και ευλογημένα.
Γόρτυνα 04/01/2014

Κυριακή, Ιανουαρίου 04, 2015

Tο κήρυγμα του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου για την ελεημοσύνη

Tο κήρυγμα του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου για την ελεημοσύνη

Το Ευαγγέλιο του Πάσχα, κείμενο και μετάφραση από τον κ. Νικόλαο Σωτηρόπουλο Ο λαός ερωτούσε τον Πρόδρομο τί θα κάνουμε για να σωθούμε. Και τί είπε ο Πρόδρομος; «Ο έχων δύο χιτώνας να μεταδίδει, να προσφέρει τον ένα σ’ εκείνον που δεν έχει κανένα χιτώνα».Ομοίως να κάνει και εκείνος που έχει βρώματα, τροφές. Κήρυγμα κοινωνικής δικαιοσύνης, ελεημοσύνης, φιλανθρωπίας.Αφού έχουμε σώμα και έχουμε υλικές ανάγκες χρειάζονται και τα ενδύματα, χρειάζονται και οι τροφές.
Τί να ειπούμε τώρα αδελφοί μου; Ακούσαμε το κήρυγμα του Προδρόμου; Η Παλαιά Διαθήκη διέτασσε να προσφέρει κανείς το δέκατο, την δεκάτην, το 1/10 απο όλα τα εισοδήματα του. Ο Πρόδρομος είπε τα μισά, όποιος έχει δύο χιτώνες, να δίνει τον έναν. Ο Χριστός προχώρησε, και σ’ ένα φιλάργυρο άνθρωπο που είχε τις άλλες αρετές αλλά ήταν υποδουλωμένος στο μαμμωνά, είπε να τα προσφέρει όλα «πώλησον τα υπάρχοντά σου, και διάδος πτωχοίς και δεύρο ακολούθει μοι».
ζητιανοςΤα προσφέρωμε όλα όπως είπε ο Χριστός; Προσφέρωμε τα μισά όπως είπε ο Πρόδρομος;Προσφέρωμε τουλάχιστον το 1/10 όπως η Παλαιά Διαθήκη;
αγ, Παυλος Θηβαιος μικ ΠΈνας που παίρνει 1000 ευρώ μισθό το μήνα, προσφέρει τα 100; Αυτό είναι το 1/10. Προσφέρει τα 500; Αυτό είναι το μισό. Τα προσφέρει όλα, αν δεν έχει υποχρεώσεις και ζειαγ.Ιωαννηςόπως ζούσαν οι ασκητές, ο Παύλος ο Θηβαίος που γιορτάζει σήμερα ή ο Ιωάννης Καλυβίτης; Τί προσφέρουμε; Ο Χριστιανισμός είναι προσφορά, είναι θυσία. Αν αφαιρέσουμε την προσφορά, την θυσία, ο Χριστιανισμός είναι μόνον ωραίες λέξεις. Με ωραίες λέξεις δεν σωζόμεθα, με ωραία έργα σωζόμεθα. Δεν ξέρω. Ψίχουλα προσφέρουμε. Ψίχουλα!

Την ομιλία θα τη βρείτε στο βιβλιοπωλείο «Ο ΣΤΑΥΡΟΣ», της αγαπημένης Αδελφότητας του π. Αυγουστίνου
Ζωοδόχου Πηγής 44, Αθήνα

Για το κήρυγμα του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και τον μεταφυσικό του χαρακτήρα


Το Ευαγγέλιο του Πάσχα, κείμενο και μετάφραση από τον κ. Νικόλαο Σωτηρόπουλο Δεν έκανε μόνο θεολογικό, χριστολογικό κήρυγμα αλλά έκανε και κήρυγμα με τη γενική έννοια της λέξεως. Μέσα στη γενική έννοια της λέξεως είναι και το ηθικό κήρυγμα και το κοινωνικό κήρυγμα. Και αφ’ ενός εποικοδομητικό, αφ’ ετέρου ελεγκτικό κήρυγμα. Ηθικό κήρυγμα.
Άρχισε ο Τίμιος Πρόδρομος το κήρυγμα του με την προτροπή«Μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η Βασιλεία των Ουρανών». Μετανοείτε διότι πλησίασε η Βασιλεία των Ουρανών και για να εισέλθετε στη Βασιλεία των Ουρανών πρέπει να μετανοήσετε. Με την προτροπή αυτή «Μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η Βασιλεία των Ουρανών», ο Τίμιος Πρόδρομος θα έλεγα κάνει κήρυγμα όχι μόνο ηθικό αλλά και μεταφυσικό. Διότι συνδέει την μετάνοια με τη Βασιλεία των Ουρανών. Η Βασιλεία των Ουρανών είναι μεταφυσικός κόσμος, ασύλληπτος, αφάνταστος, απερίγραπτος αλλά πραγματικός όπως είναι ο φυσικός κόσμος. Θα έλεγα πραγματικότερος του Το αποστολικό ανάγνωσμα του Ψυχοσάββατου, σε μετάφραση απο τον κ. Νικόλαο Σωτηρόπουλο φυσικού κόσμου.

Η Βασιλεία των Ουρανών διαφέρει απο τις βασιλείες της γης, όσο διαφέρει ο ουρανός από τη γη. Όλα τα μεγαλεία μαζί των βασιλειών της γης, όλων αιώνων και όλων των βασιλέων, είναι πολύ μικρά μπροστά στο μεγαλείο της Βασιλείας των Ουρανών, η οποία δεν είναι πρόσκαιρη αλλ’ αιώνια βασιλεία.



Την ομιλία θα τη βρείτε στο βιβλιοπωλείο «Ο ΣΤΑΥΡΟΣ», της αγαπημένης Αδελφότητας του π. Αυγουστίνου
Ζωοδόχου Πηγής 44, Αθήνα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Αγαπητοί μου αδελφοί και φίλοι.
Χαίρεται.
Είναι γνωστό σε όλους ότι στα πρώτα Χριστιανικά χρόνια, η έρτη των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων ήταν κοινή, δηλαδή εορταζόταν την ίδια ημέρα στις 6 Ιανουαρίου, σε αντικατάστασης μια ειδωλολατρικής εορτής της γεννήσεως του ηλίου, χωρίστηκε κατά τον 4ο αιώνα σε δύο: στη γέννηση του Χριστού, που μετατέθηκε στις 25 Δεκεμβρίου και στη Βάπτιση του Χριστού, που έμεινε στην παλιά ημερομηνία. Ο όρος, βέβαια, Θεοφάνεια εκφράζει την κοινή γιορτή, τη σάρκωση, επιφάνεια και φανέρωση του Χριστού, που είναι το αληθινό φως και ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης.
Πριν λίγες μέρες ζήσαμε το γεγονός της Γεννήσεως του Χριστού, αλλά και της δικής μας εν Χριστώ αναγεννήσεως. Την ημέρα των Θεοφανείων θυμούμαστε λειτουργικά τη Βάπτιση του Χριστού, ο οποίος αγιάζει τα ύδατα για να μας καθαρίσει και να μας ανακαινήσει στο όνομα και με τη δύναμη του δικού του Βαπτίσματος: «Εν τω Ιορδάνη βαπτισθήναι κατεδέξω, ίνα την των υδάτων φύσιν αγιάσας ο αναμάρτητος οδοποιήσης ημίν την δι’ ύδατος και πνεύματος αναγέννησιν, και προς την πρώτην ημάς αποκαταστήσης ελευθερίαν» (Ευχή Μεγ. Αγιασμού).
Η  Εκκλησία αγιάζει με ειδική μεγαλοπρεπή ακολουθία τη φύση των υδάτων ακριβώς για να τονίσει τον εν Χριστώ ανακαινισμό της κτίσης και φωτισμό του κόσμου και ταυτόχρονα να δηλώσει το δικό της ενδιαφέρον και την αγάπη της για την φύση και ολόκληρη την πλάση, στην οποία ζούμε και που πολύ έχουμε ανάγκη, τόσο για τη σωματική μας επιβίωση, όσο και για την ψυχική μας ισορροπία. «Αύτη γαρ εστιν η ημέρα, καθ’ ην εβαπτίσατο (ο Χριστός) και την των υδάτων ηγίασε φύσιν» (αγ. Ι. Χρυσόστομος). Η φύση δηλαδή των υδάτων αγιάσθηκε, γιατί βαπτίσθηκε ο Χριστός.
Αγιάζοντας η Εκκλησία τα ύδατα και φωτίζοντας την κτίση καταδικάζει απερίφραστα και αποκηρύσσει μετά βδελυγμίας, κάθε βεβήλωση της φύσης και κάθε προσπάθεια υποταγής του κόσμου στις δικές μας ατομικές ανάγκες και επιθυμίες. Συμβάλλει με τον πιο ιδανικό τρόπο στην αποκατάσταση της προσωπικής μας σχέσης, της αγάπης και του σεβασμού προς το περιβάλλον, την κτίση του Θεού, η οποία σήμερα τόσο άδικα και βάναυσα μολύνεται, αλλοιώνεται, καταστρέφεται. Η μέσα στο Χριστό και στο όνομα του Χριστού, μεταμορφωμένη δημιουργία και η σημασία της ακεραιότητας της, αλλά και η σχέση της προς την πνευματικότητα και τον τρόπο ζωής του ανθρώπου, είναι αλήθειες που ιδιαίτερα σήμερα, την Αγία ημέρα του φωτισμού του κόσμου, είναι επίκαιρες βάζοντας, τον κάθε ένα από μας, στον πειρασμό να τις συζητήσει περισσότερο, και να μην ξεχνά την ιδιαιτερότητα της κτίσης και την αξία της για τη ζωή μας.
Η συζήτηση και η προσεχτική μελέτη πάνω στο θέμα, επιβάλλει να δούμε εν συντομία μερικά βασικά πράγματα, όπως αυτά πηγάζουν από το λόγο και την πράξη της Εκκλησίας. Πρώτον, τη σχέση Θεού και δημιουργίας. Δεύτερον, το δοξολογικό χαρακτήρα και την ευχαριστιακή διάσταση του κόσμου και Τρίτον  τον εσχατολογικό προορισμό της κτίσης.
Θεός και κόσμος δε συγκρούονται, αλλά ούτε και ταυτίζονται. «Η κτίση δεν ταυτίζεται με τον Κτίσαντα, ούτε δημιουργήθηκε τυχαία, αλλά είναι μυστήριο, που προσφέρεται στον άνθρωπο σαν μια μοναδική αφετηρία για να πορευθεί, να ολοκληρωθεί βρίσκοντας το δημιουργό του (Νικ. Ματσούκα, Κόσμος, άνθρωπος, κοινωνία κατά τον Μάξιμο Ομολογητή, σελ. 46). Το σύμπαν και η ζωή είναι στα χέρια του θεού. Αυτός είναι ο πατέρας και δημιουργός του. «Ση εστίν η ημέρα, και ση εστίν η νυξ. Συ κατηρτίσω φαύσιν (φως) και ήλιον. Συ εποίησας πάντα τα ωραία της γης θέρος και έαρ, συ έπλασας αυτά» (Ψαλμ. 73, 16-17).
Θεός και κόσμος βρίσκεται σε μία ένωση, γιατί η κτίση είναι εικόνα του Θεού. Αντανακλώντας στην ύπαρξη και τη ζωή της, τη ζωή και την ενέργεια του Θεού (Μέγας Φαράντος, Η ηθική του φυσικού κόσμου, σελ. 35). Γι’ αυτό και η κτίση μας οδηγεί στο Θεό. Στις ενέργειές του κι όχι φυσικά στην ουσία του. Στην αγάπη του, στη δύναμή του, στη σοφία του, στη δόξα του. Συμβαίνει αυτό που λέει ο απόστολος Παύλος. «Τα αόρατα του Θεού», δηλαδή η δύναμη και η θεότητά του, γίνονται ορατά μέσω της κτίσης (Ρωμ. 1, 20).
Γι’ αυτό, ο άνθρωπος που ασεβεί στη σοφία και στην αγάπη του Θεού, δεν έχει ούτε δικαιολογία αλλά ούτε και απολογία. Η ίδια η φύση τον κατακρίνει · «κατήγορος η κτίσις γίνεται των ασεβών», κατά τον άγιο Μάξιμο. «Διά μεν των εν εαυτή λόγων τον εαυτής κηρύττουσα ποιητήν · διά δε των εν αυτή κατ’ είδος έκαστον φυσικών νόμων προς αρετήν παιδαγωγούσα τον άνθρωπον». Η κτίση κηρύττει τον ποιητή. Οι νόμοι της παιδαγωγούν τον άνθρωπο οδηγώντας τον στην αρετή.
Μιλά η δημιουργία με τη δική της γλώσσα για το μεγαλείο και τη δόξα του Δημιουργού. «Πάσα πνοή και πάσα κτίσις υμνεί την ακατάληπτόν σου δόξαν» (Ευχή του Όρθρου). Έχει τονισθεί πως η ομορφιά του ανθρώπου και της κτίσης, η συμπάθεια και η σύμπνοια των δημιουργημάτων του Θεού, είναι η μουσική της δοξολογικής γιορτής του σύμπαντος κόσμου ορατού αλλά και του αοράτου.
Η ορατή και αόρατη δημιουργία βρίσκονται σ’ ένα διαρκές πανηγύρι. «Σέ υμνεί τα αόρατα, σέ προσκυνεί τα φαινόμενα, πάντα ποιούντα τον λόγον σου, Δέσποτα» (Λειτουργία αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου). «Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού, ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλει το στερέωμα» (Ψαλμ. 18, 2). «Σέ υμνεί ήλιος, σέ δοξάζει σελήνη, σοί εντυγχάνει τα άστρα, σοί υπακούει το φως, σέ φρίττουσιν άβυσσοι, σοί δουλεύουσιν αι πηγαί… πάσα η κτίσις ύμνησέ σε επιφανέντα», ακούμε στο μεγάλο αγιασμό.
Η κτίση δε δοξάζει μόνο το Θεό και το μεγαλείο Του, αλλά και τον ευχαριστεί ταυτόχρονα. Συμμετέχει η ίδια και διακονεί στο μεγάλο γεγονός της ευχαριστιακής θυσίας. Με υλικά στοιχεία, τον άρτο και τον οίνο που είναι αντιπροσωπευτικά της υλικής δημιουργίας και γίνονται το σώμα και το αίμα του Χριστού, από τα οποία τρέφεται και ζει ο άνθρωπος αιώνια. Η ευχαριστιακή αυτή διακονία εκπληρώνει το νόημα και το σκοπό του υλικού κόσμου. Ο άνθρωπος παρέλαβε από το Θεό τον κόσμο «καλόν λίαν» (Γεν. 1, 31) ως ευλογία και δωρό και τον επιστρέφει πάλι στο Θεό ως δώρο ευχαριστίας (Τα Σα εκ Των Σων) λέμε σε κάθε Θεία Λειτουργία.
Όσο αφορά, το σκοπό και τον εσχατολογικό προορισμό της δημιουργίας μπορούμε να τονίσουμε και να επισημάνουμε, πως δεν είναι άλλος από τον ανακαινισμό της δημιουργίας μέσα στο Χριστό και κατά τον Χριστό, εις «βέλτιον σχήμα», στο αρχαίο κάλλος της και στην «αρχήθεν ημερότητα» (Θεόφιλος Αντιοχείας). Δέσμια κι αυτή της φθοράς και της ματαιότητας τώρα «συστενάζει και συνωδίνει» (Ρωμ. 8, 22), αλλά ελπίζει πως «η φθορά αυτή γενήσεται εις ανακαινισμόν» (Μέγας Αθανάσιος).
Σημασία πάντως έχει, για να συνοψίσουμε όσα είπαμε, πως η ύλη, ο κόσμος, η κτίση έχουν ανεπανάληπτη αξία. Είναι η εικόνα του Θεού, φανερώνουν κι αποκαλύπτουν τη δόξα του, παιδαγωγούν τον άνθρωπο, δοξολογούν κι ευχαριστούν το Θεό κι αναμένουν μαζί με τον άνθρωπο την ελευθερία από τη φθορά. Γι’ αυτό δε μας επιτρέπεται, αλλά και δε μας συμφέρει να καταστρέφουμε τον κόσμο και την ομορφιά, η οποία μας περιβάλλει.
Χρόνια πολλά καλά και ευλογημένα
 Γόρτυνα 05/01/14

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...